Lực lượng Công an tăng cường phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm lừa đảo trên mạng
Trong thời gian qua, tình hình tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản qua mạng Internet và mạng viễn thông ngày càng phức tạp, gây thiệt hại nghiêm trọng về kinh tế, ảnh hưởng đến uy tín của Nhà nước và an ninh quốc gia. Theo Cục An toàn thông tin - Bộ Thông tin và Truyền thông, riêng trong 6 tháng đầu năm 2023, tình hình lừa đảo trực tuyến tại Việt Nam tăng 64,78% so với cùng kỳ năm ngoái; tăng 37,82 % so với 6 tháng cuối năm 2022. Các đối tượng lợi dụng sự kém hiểu biết, cả tin và nhu cầu cấp thiết của người dân để tiến hành các hành vi lừa đảo với thủ đoạn ngày càng tinh vi và đa dạng như: giả danh cơ quan thực thi pháp luật, giả danh nhân viên ngân hàng, giả danh nhân viên bán hàng online, giả danh nhân viên y tế, giả danh bạn bè, người thân, giả danh các chương trình khuyến mãi, trúng thưởng…
Ảnh minh họa (nguồn ảnh: bocongan.gov.vn)
Nhận thức được tính chất nghiêm trọng và nguy hiểm của loại tội phạm này, Bộ Công an đã tham mưu Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 21/CT-TTg ngày 25/5/2020 về tăng cường phòng ngừa, xử lý hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản; đồng thời chỉ đạo triển khai kế hoạch chuyên đề phòng ngừa, đấu tranh với loại tội phạm nà. Trong đó, để hiệu quả công tác phòng ngừa và xử lý loại tội phạm này, Bộ Công an đã và đang tập trung thực hiện 5 nhóm giải pháp sau:
Thường xuyên tuyên truyền, bằng hình thức đa dạng để người dân nâng cao nhận thức phòng ngừa tội phạm, thường xuyên thông báo thủ đoạn mới lừa đảo trên mạng để người dân kịp thời phòng tránh, kịp thời tố giác. Bộ Công an đã tổ chức các cuộc họp báo, phát đi thông tin qua các kênh truyền thông chính thống và mạng xã hội để cung cấp cho người dân các kiến thức và kinh nghiệm để nhận diện và chống lại các hình thức lừa đảo trên mạng. Bên cạnh đó, Bộ Công an cũng đã hợp tác với các cơ quan, tổ chức trong và ngoài nước để trao đổi thông tin, kinh nghiệm và hỗ trợ nhau trong công tác phòng ngừa và xử lý các vụ việc liên quan đến tội phạm lừa đảo trên mạng.
Bộ Công an phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức tuyên truyền nâng cao nhận thức và kỹ năng đảm bảo an toàn thông tin cho người dân trên không gian mạng (nguồn ảnh: bocongan.gov.vn)
Đồng thời, tăng cường rà soát đề xuất hoàn thiện chính sách pháp luật khắc phục sơ hở tội phạm lừa đảo lợi dụng. Trong đó, Bộ Công an đã đề xuất sửa đổi, bổ sung một số quy định của Bộ luật Hình sự, Bộ luật Tố tụng hình sự, Luật An ninh mạng, Luật Phòng chống tham nhũng… để nâng cao hiệu lực và hiệu quả của công tác phòng ngừa, xử lý loại tội phạm này. Bộ Công an cũng đã ban hành các văn bản hướng dẫn thực hiện các quy định pháp luật liên quan đến tội phạm lừa đảo trên mạng, nhằm thống nhất quan điểm, phương pháp và thủ tục xử lý các vụ việc.
Cùng với đó, chú trọng công tác nắm tình hình và triển khai các giải pháp kỹ thuật, phối hợp các nhà mạng ngăn chặn phòng ngừa lợi dụng công nghệ cao để lừa đảo. Bộ Công an đã thành lập các tổ công tác liên ngành để theo dõi, giám sát, kiểm tra và xử lý các hoạt động vi phạm pháp luật trên mạng Internet và mạng viễn thông. Bộ Công an cũng đã áp dụng các công cụ, thiết bị và phần mềm hiện đại để thu thập, xử lý và phân tích dữ liệu, truy tìm và xác định danh tính của các đối tượng lừa đảo trên mạng. Đồng thời, đã kết nối, hợp tác với các nhà mạng để ngăn chặn, xóa bỏ các trang web, ứng dụng, số điện thoại, tài khoản có liên quan đến hoạt động lừa đảo trên mạng.
Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Công an tỉnh Hưng Yên phối hợp với Phòng An ninh điều tra Công an tỉnh và một số đơn vị nghiệp vụ triệt phá thành công đường dây đánh bạc và tổ chức đánh bạc dưới hình thức cá độ bóng đá trực tuyến trên trang mạng “bong88.com” với quy mô đặc biệt lớn do Trần Duy Khương (sinh năm 1978, ở quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội) cầm đầu (nguồn ảnh: bocongan.gov.vn)
Ngoài ra, công tác tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát để ngăn chặn điều kiện phát sinh tội phạm nhất là dịch vụ mới, tiềm ẩn nguy cơ phát sinh tội phạm như tiền ảo, kinh doanh ngoại hối, hoạt động sử dụng sim thẻ điện thoại, sử dụng thẻ thanh toán ngân hàng, thanh toán qua biên giới, quản lý chặt chẽ các cuộc gọi quốc tế đặc biệt là cuộc gọi chỉ có chiều về Việt Nam cũng được Bộ Công an quan tâm thực hiện. Bộ Công an đã chỉ đạo các cơ quan chức năng kiểm tra, rà soát và xử lý nghiêm các hoạt động kinh doanh không có giấy phép hoặc có giấy phép nhưng vi phạm quy định của Nhà nước về tiền ảo, kinh doanh ngoại hối… Đồng thời, đề nghị các nhà mạng thực hiện việc xác minh thông tin khách hàng khi cung cấp sim thẻ điện thoại; kiểm tra, rà soát và xử lý nghiêm các trường hợp sử dụng sim rác, sim không chính chủ để lừa đảo trên mạng.
Cùng với đó, đẩy mạnh triển khai kết nối Cơ sở dữ liệu quốc gia dân cư xác thực, làm sạch với tài khoản ngân hàng, tài khoản thuê bao di động để giải quyết sim rác. Cụ thể, Bộ Công an đã phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông, Ngân hàng Nhà nước và các ngân hàng thương mại để triển khai việc kết nối cơ sở dữ liệu quốc gia dân cư với các tài khoản ngân hàng và tài khoản thuê bao di động. Mục tiêu là xác minh, làm sạch và loại bỏ các tài khoản không có chủ, không có thông tin hoặc có thông tin sai lệch, tiềm ẩn nguy cơ lừa đảo trên mạng.
Nhờ thực hiện quyết liệt các giải pháp trên, công tác phòng ngừa và xử lý tội phạm lừa đảo trên mạng đã đạt được những kết quả tích cực. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều những khó khăn và thách thức trong công tác này do sự phát triển nhanh chóng của công nghệ cao, sự biến đổi liên tục của thủ đoạn và phương thức của các đối tượng. Do đó, cần sự hợp tác và hỗ trợ của các cơ quan, tổ chức trong và ngoài nước; sự chủ động và cảnh giác của người dân; sự phối hợp và trách nhiệm của các nhà mạng và các doanh nghiệp kinh doanh trên mạng để cùng nhau ngăn chặn và đẩy lùi loại tội phạm này.