Những biểu hiện sớm nhận biết người nghiện ma túy
Có thể sớm nhận biết một người đã nghiện ma túy qua các biểu hiện, như: thở hụt hơi, run, mắt đảo qua đảo lại, đồng tử nở rộng, xuất hiện quầng thâm mắt rõ rệt, hay bị chảy máu mũi.
Ảnh minh họa
Nguồn gốc ma túy:
– Ma túy từ thiên nhiên: thuốc phiện, cần sa, cocaine ….
– Ma túy bán tổng hợp: Heroine, codeine, LSD…
– Ma túy tổng hợp: Methadone, Mépéridine, Amphetamine…
Nguyên nhân:
– Do người sử dụng ma túy thiếu hiểu biết về tác hại của ma túy nên bị kẻ xấu lôi kéo, dụ dỗ dùng thử ma túy cho dù chỉ thử một lần nhưng vẫn bị nghiện ma túy.
– Vì sỉ diện cá nhân, vì danh dự gia đình, dòng tộc mà bưng bít, giấu kín nhưng đã “đâm lao thì phải theo lao” từ nghiện nhẹ đến nghiện nặng.
– Thiếu hiểu biết về ma túy cộng với tính hiếu kỳ, tò mò, thích chơi trội thể hiện mình ở các nhà hàng, vũ trường để được mệnh danh là những đại gia sành điệu ăn chơi dẫn tới tự nguyện sử dụng ma túy rồi trở thành người nghiện.
– Ngoài mâu thẫn gia đình (bố mẹ ly dị, ly thân) làm cho con cái buồn chán, bỏ học, bỏ nhà đi bụi đời hình thành các băng nhóm sống lang thang trộm cắp, móc túi…bị kẻ xấu lôi kéo vào hút chích ma túy và lợi dụng những đối tượng này vào con đường vận chuyển trái phép các chất ma túy.
Cách nhận biết người nghiện ma túy:
I. Dấu hiệu người nghiện heroin:
1. Dấu hiệu nhận biết sớm người nghiện heroin:
– Thay đổi thất thường giờ giấc sinh hoạt: thức khuya, đêm ngủ ít, dậy muộn, ngày ngủ nhiều…
Ảnh minh họa
– Hay tụ tập, đi lại đàn đúm với người có đời sống sinh hoạt buông thả như không lao động, không học hành… hoặc chơi thân với người sử dụng heroin.
– Đi lại có quy luật: Mỗi ngày, cứ đến một giờ nhất định nào đó, dù đang bận việc gì cũng tìm cách, kiếm cớ để đi khỏi nhà.
– Thích ở một mình, ít hoặc ngại tiếp xúc với mọi người (kể cả người thân trong gia đình).
– Tâm trạng thường lo lắng, bồn chồn, đôi khi nói nhiều, hay nói dối loanh quoanh, hay có biểu hiện chống đối, cáu gắt hơn so với trước đây. Hay ngáp vặt, người lừ đừ, mệt mỏi, ngại lao động, bỏ vệ sinh cá nhân. Nếu còn đi học thì thường đi học muộn, trốn học, bỏ giờ học (thường vào giờ nhất định): ngồi trong lớp hay ngủ gật, học lực giảm sút nhanh.
– Nhu cầu tiêu tiền ngày một nhiều, sử dụng tiền không có lý do chính đáng, thường xuyên xin tiền người thân và hay bán đồ đạc cá nhân, gia đình, nợ nần nhiều, ăn cắp vặt, hay lục túi người khác…
Ảnh minh họa
– Trong túi quần, áo, cặp, phòng ngủ thường có các thứ giấy bạc, thuốc lá, kẹo cao su, bật lửa ga, bơm kim tiêm, uống thuốc, thuốc phiện, gói nhỏ heroin.
– Có dấu kim trên mu bàn tay, cổ tay, mặt trong khuỷu tay, mặt trong mắt cá chân, ở bẹn, ở cổ…
– Đối với người sử dụng heroin nặng, còn có biểu hiện giảm sút sức khỏe rõ rệt, thường xuyên ngáp vặt, mắt lờ đờ, da tái, môi thâm, cơ thể hôi hám, ngại tắm, ăn mặc lôi thôi lếch thếch…
2. Biểu hiện thường gặp của người vừa sử dụng heroin:
Ảnh minh họa
Sau 5 – 10 phút:
Khi mới dùng thuốc xong, người nghiện thường có biểu hiện phổ biến là mắt đỏ và ướt át. Tiếp sau đó, họ sẽ rơi vào trạng thái ‘phê’, hai mắt lim dim, vò đầu, bứt tóc và gãi chân tay liên tục. Biểu hiện sẽ càng rõ ràng hơn nếu như người nghiện dùng thuốc có pha lẫn với thành phần seduxen.
Sau 10 – 20 phút:
Tiếp tục quá trình ‘phê’, hai mắt của người nghiện vẫn đỏ, đồng thời đồng tử teo lại và cơ thể rất háo nước lạnh. Mặt khác, do tinh thần đang hưng phấn nên họ thường có những hành động, cử chỉ thiếu chính xác, thậm chí là nói rất nhiều nhưng giọng nói lại hơi khàn khàn so với bình thường.
Đặc biệt, ở giai đoạn này, dấu hiệu nhận biết người nghiện ma túy với những người có tật như hay cắn móng tay, vuốt mũi, ngoáy tai, nhổ râu… là những tật xấu ấy lại càng được thể hiện ở tần suất và mức độ cao hơn.
Sau 90 phút:
Sau khi tìm kiếm một chỗ yên tĩnh để thoải mái thưởng thức cơn phê thuốc thì người nghiện sẽ nằm im như chết nhưng không hề ngủ mà chuyển sang hút nhiều thuốc lá. Đó chính là lý do mà ở nơi ở của những người nghiện, bạn sẽ thấy tàn thuốc vung vãi xung quanh giường rất nhiều, đồng thời có những vết thủng trên chăn, màn hay đồ đạc do tàn thuốc lá rơi vào. Mặt khác, nơi ở của họ cũng rất kín và hôi hám vì người nghiện ma túy thường sợ sự ồn ào và sợ tắm.
II. Dấu hiệu của người nghiện ma túy tổng hợp
Ma túy đá hay còn gọi là hàng đá, chấm đá là tên gọi chỉ chung cho các loại ma túy tổng hợp, có chứa chất methamphetamine (meth) và amphethamine (amph) thậm chí là niketamid được phối trộn phức tạp từ nguyên liệu tự nhiên và hóa chất khác nhau trong đó thành phần chính, phổ biến là methamphetamine.
Loại ma túy này được giới sử dụng gọi là ‘đá’ vì hình dạng bên ngoài trông giống đá – là tinh thể kết tinh thành những mảnh vụn li ti, gần giống với hạt mì chính (bột ngọt) hoặc giống hạt muối và óng ánh giống đá. Ngoài dạng phổ biến trên, ma túy đá còn bán bất hợp pháp trên thị trường dưới các dạng cục, bột, viên nén. Đây là một loại ma túy mới tồn tại dưới dạng thức tinh thể.
Ma túy tổng hợp. Ảnh minh họa
Người nghiện ma túy tổng hợp thường gặp các triệu chứng thể hiện qua hai mặt cơ thể và tâm thần như sau:
– Mắt đảo qua đảo lại, đồng tử nở rộng
Người ta thường nói đôi mắt là cửa sổ tâm hồn, có thể phản ánh tình trạng hiện tại của mọi cá nhân. Đối với người ‘ngáo đá’, đôi mắt chính là nơi tố cáo họ đầu tiên. Mắt các con nghiện thường xuyên đảo qua đảo lại và đồng tử nở rộng.
– Da nhăn nheo, nhiều mụn trứng cá lở loét trên cơ thể
Không chỉ đôi mắt mà làn da cũng góp phần giúp bạn nhận biết con nghiện ma túy đá. Khi “ngáo đá”, các mạch máu trong cơ thể co lại, tế bào bạch cầu cũng chết dần khiến da không còn độ đàn hồi và dễ bị tổn thương. Đó là lý do người hay “phê” loại ma túy này có làn da nhăn nheo, nhiều mụn trứng cá lớn và lở loét.
– Men răng hỏng, miệng khô và hơi thở có mùi
Chưa hết, amoniac khan, phosphorus đỏ và lithium trộn lẫn trong ma túy đá là kẻ thù không ‘đội trời chung’ của hàm răng. Chúng gây xói mòn men răng, khiến con nghiện khô miệng và ít tiết nước bọt. Thiếu nước bọt, con nghiện dễ bị sâu răng, viêm nướu và hơi thở có mùi khó chịu.
– Hay bị chảy máu mũi
Ảnh minh họa
Mặt khác, nếu những con nghiện “đập đá” bằng cách hít thuốc qua đường mũi, họ rất hay bị chảy máu mũi. Methamphetamine khi tiếp xúc bên ngoài có thể ăn mòn vách ngăn bên trong niêm mạc mũi, lâu dần dẫn tới hiện tượng chảy máu cam thường xuyên và thậm chí bị bỏng ngoài da.
– Có thói quen kỳ lạ: đi vệ sinh/khát nước liên tục, rửa tay liên tục
Ma túy đá khiến người dùng hạnh phúc liên tục trong 6 – 8 giờ trong những lần sử dụng đầu tiên. Song khi không sử dụng, con nghiện lâm vào tình trạng bồn chồn, căng thẳng, lo lắng tột độ. Hệ quả là những người này đôi khi có thói quen rất kì lạ, cứ vài phút lại khát nước/đi vệ sinh hoặc rửa tay một lần.
– Sụt cân và gầy đi rất nhanh
Một điều nữa rất dễ nhận ra, đó là gần như tất cả những người “ngáo đá” đều sụt cân và gầy đi rất nhanh. Nguyên nhân là bởi Methamphetamine khiến não bộ giải phóng hormone sung sướng dopamine và adrenaline cao gấp 15 lần so với bình thường. Những chất này làm cơ thể “phê” tới mức không ăn mà vẫn thấy no trong nhiều ngày.
– Mồ hôi có mùi khai
Không chỉ bị sụt cân, việc không muốn ăn trong thời gian dài khiến cơ thể con nghiện thiếu hụt năng lượng trong việc bài tiết chất thải như bình thường. Amoniac vì vậy sẽ bị đào thải qua da, khiến mồ hôi của con nghiện ma túy đá tiết ra rất nhiều và có mùi như… nước tiểu mèo.
– Xuất hiện quầng thâm mắt rõ rệt
Tiếp tục đập đá, Methamphetamine sẽ gần như phá hỏng hoàn toàn cơ chế tiết dopamine của não bộ. Sau khi ‘thăng hoa’, con nghiện có thể không ngủ trong vòng cả tuần. Tuy nhiên, những người xung quanh hoàn toàn có thể nhận ra điều này qua hiện tượng mắt thâm quầng hay các bọng mắt xuất hiện.
– Cơ thể gặp ảo giác của hội chứng ‘kiến bò dưới da’
Ảnh minh họa
Cuối cùng, ảo giác và sự thay đổi thất thường tâm trạng chính là biểu hiện rõ nét nhất của những con nghiện ma túy đá lâu năm. Họ thường gặp phải “hội chứng kiến bò”, nghĩa là liên tục thấy ngứa ngáy như có côn trùng bò dưới da. Hệ quả là con nghiện gãi cho tới khi làn da chảy máu và lở loét mà vẫn không đỡ.
Gia đình là tế bào của xã hội có vai trò quan trọng, quyết định trong công tác phòng, chống ma túy, do đó mỗi gia đình cần tích cực:
– Giáo dục thành viên trong gia đình, thân nhân về tác hại của ma túy và thực hiện quy định của pháp luật về phòng, chống ma túy; quản lý chặt chẽ, ngăn chặn thành viên trong gia đình tham gia tệ nạn ma túy.
– Thực hiện đúng chỉ định của thầy thuốc về sử dụng thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần để chữa bệnh.
– Đấu tranh với các hành vi trái phép về ma túy của thân nhân và của người khác.
– Tham gia, hỗ trợ hoạt động cai nghiện ma túy tại các cơ sở cai nghiện và tại cộng đồng; theo dõi, giúp đỡ người đã cai nghiện ma túy hòa nhập cộng đồng, phòng, chống tái nghiện.
– Phát hiện, cung cấp nhanh chóng các thông tin về tệ nạn ma túy cho cơ quan Công an hoặc cơ quan khác có thẩm quyền.
– Phát hiện, báo cáo kịp thời cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền việc trồng cây có chứa chất ma túy; tham gia triệt phá cây có chứa chất ma túy do chính quyền địa phương tổ chức./.
Bích Nga (tổng hợp từ nhiều nguồn)
