Người dân có thể sử dụng Căn cước và Căn cước công dân đã cấp sau khi sáp nhập đơn vị hành chính
Theo kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Thường vụ Đảng ủy Chính phủ vừa thống nhất về mô hình chính quyền địa phương hai cấp, đó là cấp tỉnh (gồm các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương) và cấp cơ sở. Với định hướng sáp nhập một số đơn vị cấp tỉnh, không tổ chức cấp huyện, sáp nhập một số đơn vị cấp xã, nhằm thực hiện mô hình địa phương hai cấp bảo đảm tinh gọn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả.
Sau khi thực hiện sáp nhập sẽ có một số thay đổi liên quan đến địa chỉ trên giấy tờ, tuy nhiên căn cứ Khoản 1 Điều 21 Nghị quyết số 35/2023/UBTVQH15 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 - 2030, các loại giấy tờ đã được cấp trước khi thực hiện sắp xếp theo đơn vị hành chính cũ, nếu chưa hết thời hạn theo quy định thì vẫn được tiếp tục sử dụng.
Bên cạnh đó, theo Điều 10 Nghị quyết số 190/2025/QH15 của Quốc hội Quy định về xử lý một số vấn đề liên quan đến sắp xếp, tổ chức bộ máy nhà nước, văn bản, giấy tờ đã được cơ quan, chức danh có thẩm quyền ban hành, cấp trước khi sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước mà chưa hết hiệu lực hoặc chưa hết hời hạn sử dụng thì tiếp tục được áp dụng, sử dụng theo quy định của pháp luật cho đến khi hết thời hạn hoặc được sửa đổi, bổ sung, thay thế, bãi bỏ, hủy bỏ, thu hồi bởi cơ quan, chức danh tiếp nhận chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn hoặc cơ quan, người có thẩm quyền. Ngoài ra, không được yêu cầu tổ chức, cá nhân làm thủ tục cấp đổi giấy tờ đã được cơ quan, chức danh có thẩm quyền cấp trước khi thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước khi các giấy tờ này chưa hết thời hạn sử dụng, trừ trường hợp cần cấp đổi thẻ căn cước là “Theo yêu cầu của người được cấp thẻ căn cước khi thông tin trên thẻ căn cước thay đổi do sắp xếp đơn vị hành chính”.
Với trường hợp sáp nhập toàn bộ, đổi tên, thay đổi đơn vị hành chính, Bộ Công an (Cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội) căn cứ pháp lý thay đổi đơn vị hành chính để thực hiện cập nhật thông tin mã đơn vị hành chính và cập nhật số hồ sơ cư trú điện tử trên hệ thống, đồng thời thông báo cho Công an các địa phương.
Đối với trường hợp chia, tách một phần đơn vị hành chính, Công an các địa phương sẽ tiến hành rà soát, xác minh, tập hợp và gửi về Cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội - Bộ Công an để thực hiện cập nhật trên hệ thống phần mềm.
Với công dân trong khu vực có sự thay đổi về địa giới hành chính, Công an xã, Cảnh sát khu vực rà soát, xác minh thông tin công dân để thực hiện điều chỉnh trên hệ thống phần mềm và tiếp nhận hồ sơ điều chỉnh thông tin về cư trú.
Đối với trường hợp công dân không cấp đổi lại căn cước thì có thể sử dụng VNeID để thay thế xuất trình trong các thủ tục hành chính. Căn cứ Khoản 2, Khoản 3 Điều 32 Nghị định số 69/2024/NĐ-CP ngày 25/06/2024 của Chính phủ quy định về định danh và xác thực điện tử quy định: Cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức cung cấp dịch vụ công khai thác thông tin trong hệ thống định danh và xác thực điện tử qua ứng dụng định danh quốc gia, trang thông tin định danh điện tử, thẻ căn cước bằng thiết bị, phần mềm đáp ứng yêu cầu kỹ thuật theo quy định của Bộ trưởng Bộ Công an.
Theo đó, đối với công dân có thẻ căn cước trong khu vực có sự thay đổi về đơn vị hành chính, đã có sự sai lệch thông tin có trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư với thông tin trên bề mặt thẻ căn cước, không bắt buộc công dân phải thực hiện cấp đổi, cấp lại căn cước. Tuy nhiên, để thuận tiện hơn trong thực hiện các giao dịch dân sự, nhu cầu đi lại,... người dân có thể liên hệ cơ quan Công an yêu cầu cấp đổi thẻ căn cước; trong trường hợp này, người dân không phải nộp phí, lệ phí (theo quy định tại Điều 38, Luật Căn cước).
