Báo động nạn bạo lực học đường hiện nay

Thời gian qua, tình trạng bạo lực học đường liên tục xảy ra, có chiều hướng gia tăng, phát triển phức tạp, trở thành nỗi bức xúc của toàn xã hội.

Bạo lực học đường không phải là hiện tượng mới, song thời gian gần đây hiện tượng này xảy ra liên tục, mang tính chất nguy hiểm và nghiêm trọng hơn. Liên tiếp các vụ bạo lực học đường được đưa lên mạng xã hội tại các tỉnh, thành như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Long An, Yên Bái, Bình Dương, Quảng Nam, Đăk Lăk,… Điểm qua một số vụ như:

– Ngày 03.3.2021, nhiều trang mạng xã hội facebook đã đăng tải các đoạn clip ghi lại cảnh một học sinh bị nhóm bạn đánh hội đồng, được cho là xảy ra tại khu nhà vệ sinh của trường THPT Ngô Gia Tự (TT. Ea Kar, huyện Ea Kar, tỉnh Đắk Lắk).

– Ngày 12.3.2021, trên mạng xã hội xuất hiện một clip dài 5 phút ghi lại hình ảnh một nữ sinh bị bạn đánh ngay trong lớp học trong khi các bạn cùng lớp chẳng ai can ngăn mà còn cầm điện thoại quay lại. Sự việc được xác nhận xảy ra tại trường THPT Phan Đăng Lưu, quận Bình Thạnh, Thành phố Hồ Chí Minh.

– Ngày 30.3.2021, Bệnh viện Nhi đồng Thành phố Hồ Chí Minh tiếp nhận một trường hợp uống thuốc tự tử là học sinh lớp 7. Em tên là N.T.N, 13 tuổi, sống với bố và bà nội ở tỉnh Long An. Bị tẩy chay ở trường lớp và bị bắt nạt hội đồng trên mạng xã hội, bé gái N.T.N. buồn chán, nghĩ quẩn đã uống thuốc trừ sâu tự tử.

– Ngày 09.5.2021, trên mạng xã hội xuất hiện clip ghi lại hình ảnh một học sinh lớp 7 ở Thăng Bình – Quảng Nam bị đánh trên cầu khiến nhiều người bức xúc.

– Ngày 13.5.2021, một nhóm học sinh tại trường THPT Nguyễn Công Trứ (thị trấn Phước An, huyện Krông Păk, tỉnh Đăk Lăk) lao vào đánh nhau trước cổng trường sau giờ tan học.

Ảnh minh họa 

Từ các kết quả khảo sát, nghiên cứu cho thấy bạo lực học đường xuất phát từ một số nguyên nhân chủ yếu như:

– Do sự chuyển biến về tâm lý của bản thân học sinh. Trong giai đoạn từ 12 đến 17 tuổi này chỉ cần những tác động kích thích xấu từ thế giới bên ngoài cũng khiến các em học theo hay những mâu thuẫn rất nhỏ trong giao tiếp hàng ngày như: Tranh chấp nhau đồ đạc, nói xấu nhau, tung ảnh của nhau trên mạng xã hội, hiểu nhầm nhau, đọc trộm tin nhắn của nhau cũng có thể dẫn tới bạo lực.

– Một phần do giáo dục của nhà trường còn nặng về kiến thức văn hóa, đôi khi lãng quên đi nhiệm vụ giáo dục con người “tiên học lễ, hậu học văn”, chưa có nhiều hoạt động trải nghiệm giúp các em học sinh nhận thức được các bài học về lòng nhân ái, vị tha, bao dung, sự tôn trọng và trách nhiệm của bản thân đối với những người xung quanh.

– Do gia đình ít quan tâm đến con cái, hoặc do bất ổn tâm lí trong gia đình. Một đứa trẻ sống trong hoàn cảnh bố mẹ thường xuyên cãi vã, đánh chửi nhau thậm chí chúng thường xuyên bị cha mẹ nặng lời quát tháo, đánh đập cũng chính là nguyên nhân dẫn tới hành vi bạo lực.

– Thời đại công nghệ 4.0 phát triển mạnh mẽ, các em bị ảnh hưởng bởi những hành vi bạo lực từ mạng xã hội như phim ảnh, sách báo, game bạo lực, đồ chơi mang tính bạo lực (kiếm, súng..). Mạng xã hội vô tình đã định hướng ngôn ngữ và hành vi của bản thân các em.

Từ thực trạng trên, dưới góc độ bài viết, tác giả đưa ra giải pháp khắc phục tình trạng bạo lực học đường hiện nay:

Về phía học sinh, cần có ý thức rèn luyện và tìm hiểu, nâng cao ý thức về hành động cũng như hậu quả của những hành động bạo lực đó. Trong lớp, cần tổ chức những nhóm bạn cùng tiến để nâng cao nhận thức và tăng cường sự trao đổi, tự khắc phục lẫn nhau trong học tập. Chấp hành tốt nội quy trường lớp; tránh xa bạo lực, nói không với bạo lực. Tích cực tham gia vào các hoạt động tình nguyện mà nhà trường tổ chức nhằm tăng tính hướng thiện trong con người các em. Đối với một số học sinh cá biệt, cần có sự kết hợp giữa gia đình và nhà trường để uốn nắn, điều hướng các em vào phong trào của lớp, tránh sự phân biệt đối xử.

Với nhà trường và các cơ quan quản lý giáo dục, tăng cường giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh, chủ động trong việc trao đổi thông tin với gia đình học sinh để có thể nắm bắt tình hình cũng như biểu hiện của học sinh. Tổ chức các hoạt động mang tính hướng thiện và định hướng nhân cách cho học sinh, giúp học sinh phát huy những đức tính tốt đẹp trong bản thân. Đội ngũ giáo viên thường xuyên quan tâm, lắng nghe, theo dõi và nắm bắt tình hình của các em học sinh trong lớp mình chủ nhiệm hoặc tham gia giảng dạy, cần chủ động nắm chắc tình hình để có biện pháp ngăn chặn kịp thời những biểu hiện của những hành vi tiêu cực và bạo lực. Nhà trường cũng cần chú trọng trong việc giảng dạy một số môn học như kỹ năng sống, giáo dục công dân, trang bị nhận thức đúng đắn cho học sinh về hành động đẹp, tăng cường tinh thần trách nhiệm cũng như ý thức đấu tranh đẩy lùi bạo lực học đường. Phối hợp với gia đình để quan tâm và hỗ trợ kịp thời những khó khăn vướng mắc của học sinh. Giữ mối liên hệ thường xuyên với cha mẹ học sinh và cơ quan Công an để xử lý nhanh kịp thời các vụ việc xảy ra.

Về phía gia đình, bố mẹ cần quan tâm và tạo ra một môi trường sống lành mạnh, yêu thương cho con cái. Đồng thời phối hợp chặt chẽ với nhà trường và giáo viên chủ nhiệm để kịp thời nắm bắt tình hình học tập và rèn luyện của con em mình tại trường học.

Về phía xã hội, tổ chức tuyên truyền tác hại và cách phòng tránh bạo lực học đường đối với giáo viên và học sinh. Các cơ quan chức năng cần có những biện pháp, các chế tài hạn chế sự ảnh hưởng của văn hoá độc hại ảnh hưởng đến nhân cách của học sinh. Thực hiện nghiêm túc Nghị định số 80/2017/NĐ-CP ngày 17/7/2017 của Chính phủ “Quy định về môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện, phòng, chống bạo lực học đường” và Quyết định 5886 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về chương trình phòng chống bạo lực học đường trong cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông và giáo dục thường xuyên giai đoạn 2017-2021.

Việc phòng chống bạo lực học đường phải được xem là công việc của toàn xã hội, là trách nhiệm của các cơ quan chức năng. Sự quan tâm đúng mức, sự kết hợp chặt chẽ các đoàn thể, tổ chức liên quan tạo ra hiệu ứng tích cực góp phần đẩy lùi vấn nạn này, mang lại môi trường lành mạnh, thân thiện trong nhà trường và xã hội.

Nguyễn Thôi