Dự thảo Thông tư liên tịch quy định về quan hệ phối hợp thực hiện một số hoạt động hợp tác quốc tế trong tố tụng hình sự

Bộ Công an đã chủ trì hoàn thành xây dựng dự thảo Thông tư liên tịch giữa Bộ Công an, Bộ Ngoại giao, Bộ Tư pháp, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao quy định về quan hệ phối hợp thực hiện một số hoạt động hợp tác quốc tế trong tố tụng hình sự để lấy ý kiến đóng góp của các cơ quan, tổ chức, cá nhân.

Dự thảo Thông tư liên tịch này quy định về quan hệ phối hợp thực hiện một số hoạt động hợp tác quốc tế trong tố tụng hình sự, bao gồm: Tương trợ tư pháp về hình sự, dẫn độ và chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù. Dự thảo bao gồm 05 chương và 32 điều.

Đối tượng áp dụng theo dự thảo Thông tư là Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân, cơ quan điều tra hình sự, cơ quan được giao tiến hành một số hoạt động điều tra hình sự, cơ quan thi hành án hình sự, cơ quan đại diện nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ở nước ngoài. Các cơ quan, tổ chức, cá nhân khác có liên quan.

Theo đó, nguyên tắc phối hợp trong thực hiện một số hoạt động hợp tác quốc tế trong tố tụng hình sự là phải tuân thủ Hiến pháp, pháp luật Việt Nam; phù hợp với các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên; bảo đảm tuân thủ đúng chức năng, nhiệm vụ của mỗi cơ quan theo quy định của pháp luật. Đồng thời, phải được thực hiện thường xuyên, nhanh chóng, kịp thời; bảo đảm bí mật nhà nước, bí mật công tác theo quy định của pháp luật và của mỗi bộ, ngành.

Hình thức phối hợp sẽ gồm có trao đổi trực tiếp và trao đổi gián tiếp. Trong đó, trao đổi trực tiếp là tổ chức họp, tổ chức đoàn công tác, thành lập tổ công tác liên ngành và các hình thức phối hợp trực tiếp khác. Trao đổi gián tiếp là họp trực tuyến, trao đổi, cung cấp thông tin thông qua văn bản, phương tiện liên lạc điện tử và các hình thức phối hợp gián tiếp khác.

Đối với áp dụng nguyên tắc có đi có lại, Điều 5, Điều 6 Dự thảo đã quy định cụ thể việc áp dụng nguyên tắc có đi có lại theo đề nghị của cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam và áp dụng nguyên tắc có đi có lại theo đề nghị của cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài.

Tại Chương II, quy định quan hệ phối hợp trong hoạt động tương trợ tư pháp về hình sự. Trong đó, được chia làm 2 mục chính là: Tiếp nhận, thực hiện ủy thác tư pháp về hình sự của nước ngoài gửi Việt Nam và Tiếp nhận, giải quyết yêu cầu tương trợ tư pháp về hình sự của cơ quan tiến hành tố tụng của Việt Nam gửi cho nước ngoài. Nội dung Chương II cũng phân công cụ thể trách nhiệm của Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Bộ Công an và các bộ, ngành khác có liên quan trong triển khai nhiệm vụ trên.

Tại Chương III về quan hệ phối hợp trong dẫn độ cũng chia làm 2 mục chính là: Yêu cầu dẫn độ đối tượng từ Việt Nam ra nước ngoài và yêu cầu dẫn độ đối tượng từ nước ngoài về Việt Nam. Trong đó, gồm 14 điều khoản quy định với các nội dung cụ thể như: Tiếp nhận, xử lý yêu cầu dẫn độ; xác minh quốc tịch của người bị yêu cầu dẫn độ; xác minh việc xuất cảnh, nhập cảnh và địa điểm cư trú của người bị yêu cầu dẫn độ; áp dụng quy định của điều ước quốc tế về việc bắt khẩn cấp đối với người bị yêu cầu dẫn độ trước khi nhận được yêu cầu dẫn độ chính thức; áp dụng biện pháp ngăn chặn đối với người bị yêu cầu dẫn độ sau khi nhận được yêu cầu dẫn độ chính thức; xem xét, quyết định và thi hành quyết định dẫn độ; xử lý trường hợp từ chối dẫn độ công dân Việt Nam…

Đáng chú ý, trong trường hợp yêu cầu dẫn độ của nước ngoài được gửi trực tiếp đến Bộ Công an, Bộ Công an vào sổ hồ sơ dẫn độ và kiểm tra hồ sơ theo quy định tại Điều 36 và Điều 38 của Luật Tương trợ tư pháp năm 2007.

Trong trường hợp yêu cầu dẫn độ của nước ngoài được gửi đến Bộ Ngoại giao hoặc Viện kiểm sát nhân dân tối cao, trong thời hạn 05 ngày kể từ ngày nhận được yêu cầu dẫn độ, Bộ Ngoại giao và Viện kiểm sát nhân dân tối cao chuyển yêu cầu dẫn độ đến Bộ Công an để xử lý theo quy định tại Điều 38 của Luật Tương trợ tư pháp năm 2007.

Chương IV của Dự thảo quy định về quan hệ phối hợp trong công tác chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù cũng được cụ thể hóa thành các nội dung quan trọng như: Thông báo quyền được chuyển giao đối với người đang chấp hành án phạt tù; tiếp nhận, xử lý yêu cầu chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù; gửi yêu cầu chuyển giao người bị kết án phạt tù; bổ sung thông tin đối với yêu cầu chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù; thông báo về tình hình chấp hành án của người được chuyển giao

Toàn văn dự thảo Thông tư liên tịch được đăng trên Cổng Thông tin điện tử Bộ Công an để lấy ý kiến đóng góp trong thời gian 02 tháng kể từ ngày đăng (nội dung chi tiết tại tệp đính kèm). Các cơ quan, tổ chức, cá nhân có thể xem toàn văn dự thảo và tham gia đóng góp ý kiến tại đây.

Hoàng Phúc