Các hành vi bị nghiêm cấm trong tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc theo dự thảo luật mới
Dự thảo Luật Tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc trình Quốc hội khóa XV kỳ họp thứ 9 đã quy định rõ ràng các hành vi bị nghiêm cấm trong tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc, tạo hành lang pháp lý vững chắc để bảo vệ uy tín, hình ảnh quốc gia và đảm bảo hiệu quả thực thi nhiệm vụ.
Trong bối cảnh Việt Nam ngày càng hội nhập sâu rộng và khẳng định vai trò tích cực trên trường quốc tế, việc cử lực lượng tham gia các hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc mang ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Để đảm bảo tính chuyên nghiệp, kỷ luật và giữ gìn hình ảnh quốc gia, Dự thảo Luật Tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc đã dành một điều khoản quan trọng để quy định những hành vi tuyệt đối không được phép thực hiện đối với các cá nhân, đơn vị khi làm nhiệm vụ quốc tế.
Cơ sở pháp lý và sự cấp thiết của quy định:
Tờ trình số 174/TTr-CP ngày 06 tháng 4 năm 2025 của Chính phủ đã nêu bật sự cần thiết của việc đưa ra các quy định cụ thể về các hành vi bị nghiêm cấm trong tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc. Theo Chính phủ, dù ý thức tổ chức kỷ luật và trách nhiệm của lực lượng Việt Nam tham gia gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc luôn được đánh giá cao, việc luật hóa các hành vi bị nghiêm cấm là vô cùng quan trọng. Điều này xuất phát từ chính “vị trí, vai trò của lực lượng này là đại diện cho nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam tham gia các hoạt động bảo vệ hòa bình trong khu vực và trên thế giới trong khuôn khổ Liên hợp quốc”. Do đó, việc quy định rõ ràng các hành vi cấm là nhằm “vì an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội và uy tín Việt Nam trên trường quốc tế”. Đây là một điểm mới đáng chú ý so với Nghị quyết số 130/2020/QH14 trước đó.
Những hành vi bị nghiêm cấm cụ thể:
Tại Điều 11 của Dự thảo Luật Tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc, các hành vi bị nghiêm cấm đã được liệt kê một cách rõ ràng và toàn diện, bao gồm:
“1. Lợi dụng, lạm dụng việc tham gia lực lượng gìn giữ hoà bình của Liên hợp quốc để vi phạm pháp luật, xâm phạm lợi ích của Nhà nước, xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức và cá nhân.”
2. Mua chuộc, hối lộ, dụ dỗ, lôi kéo hoặc ép buộc người tham gia lực lượng gìn giữ hoà bình của Liên hợp quốc để thực hiện hành vi trái pháp luật.”
3. Phân biệt đối xử về giới, chia rẽ, kỳ thị dân tộc, chủng tộc, quốc tịch, tín ngưỡng, tôn giáo, trình độ văn hóa trong tham gia lực lượng gìn giữ hoà bình của Liên hợp quốc.”
4. Phát tán hình ảnh sai lệch, lộ lọt thông tin bí mật Nhà nước.
5. Các hành vi khác theo quy định của pháp luật Việt Nam và Liên hợp quốc trong quá trình tham gia lực lượng gìn giữ hoà bình của Liên hợp quốc.”
Chế tài xử lý nghiêm minh và nguyên tắc giải quyết tranh chấp:
Để đảm bảo tính răn đe và hiệu lực của các quy định cấm, Dự thảo Luật cũng đã quy định rõ về việc xử lý khi có vi phạm xảy ra. Điều 9 Dự thảo Luật nêu rõ:
“1. Cá nhân, đơn vị Việt Nam vi phạm pháp luật Việt Nam, pháp luật nước sở tại và quy định của Liên hợp quốc trong thời gian tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc bị xử lý theo quy định của pháp luật Việt Nam và thỏa thuận giữa Việt Nam và Liên hợp quốc.
2. Việc giải quyết tranh chấp, khiếu nại giữa lực lượng Việt Nam với Liên hợp quốc hoặc bên thứ ba trong thời gian tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc thực hiện theo thỏa thuận giữa Việt Nam và Liên hợp quốc.”
Những quy định chặt chẽ và nghiêm khắc này không chỉ là khung pháp lý cần thiết để duy trì kỷ luật, kỷ cương trong lực lượng thực hiện nhiệm vụ quốc tế mà còn là sự khẳng định cam kết của Việt Nam trong việc xây dựng một lực lượng gìn giữ hòa bình chuyên nghiệp, có trách nhiệm, góp phần bảo vệ vững chắc uy tín và lợi ích quốc gia, đồng thời đóng góp hiệu quả vào sứ mệnh cao cả của Liên hợp quốc.
