Chương trình phòng, chống ma túy trong thanh, thiếu niên đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh

Theo đó, Chương trình phòng, chống ma túy (PCMT) trong thanh, thiếu niên đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh tập trung thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm: 

Thứ nhất, tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo; nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về PCMT trong thanh, thiếu niên.

Thường xuyên quán triệt, lãnh đạo, chỉ đạo công tác phòng, chống ma túy trong thanh, thiếu niên, gắn với thực hiện quyết liệt, hiệu quả Chỉ thị số 36-CT/TW ngày 16 tháng 8 năm 2019 của Bộ Chính trị về tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy; Luật Phòng, chống ma túy năm 2021 và Luật Thanh niên năm 2020; Chiến lược quốc gia phòng, chống và kiểm soát ma túy ở Việt Nam đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030; Chiến lược phát triển thanh niên Việt Nam giai đoạn 2021-2030 và Chương trình phòng, chống ma túy giai đoạn 2021-2025.

Phát huy vai trò, nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu các cấp và tính tiên phong, gương mẫu của mỗi cán bộ, đảng viên; trước hết không để bản thân và con em trong gia đình vi phạm pháp luật về phòng, chống ma túy. Thực hiện nghiêm Quy định số 69-QĐ/TW ngày 06 tháng 7 năm 2022 của Bộ Chính trị về kỷ luật đối với tổ chức đảng, đảng viên vi phạm, nhất là đối với trường hợp bản thân người đứng đầu, cán bộ, đảng viên vi phạm pháp luật về phòng, chống ma túy hoặc thiếu trách nhiệm trong quản lý, giáo dục dẫn đến con em hoặc cấp dưới trực tiếp vi phạm pháp luật về phòng, chống ma túy.

Phát huy vai trò nòng cốt của lực lượng Công an, ngành Giáo dục và tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh các cấp đối với công tác phòng, chống ma túy trong thanh, thiếu niên; xem đây là nội dung quan trọng, cấp bách, phải được thực hiện quyết liệt, thường xuyên, kiên trì góp phần bảo vệ và phát huy vai trò của thanh, thiếu niên đối với sự nghiệp xây dựng và phát triển của địa phương. Nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác phối hợp giữa các cấp, các ngành, kết hợp với tăng cường vai trò, trách nhiệm của mỗi gia đình về công tác phòng, chống ma túy trong thanh, thiếu niên.

Kết hợp chặt chẽ giữa phòng và chống; lấy phòng ngừa là chính, coi trọng phòng ngừa ngay từ gia đình, cơ sở giáo dục, tổ dân phố, khu dân cư, xã, phường, thị trấn. Chủ động, kịp thời phát hiện và can thiệp sớm đối với thanh, thiếu niên sử dụng trái phép chất ma túy, nghiện ma túy; kết hợp với tăng cường đấu tranh ngăn chặn tội phạm và tệ nạn ma túy xâm nhập vào thanh, thiếu niên.

Nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về không gian mạng, kiểm soát, ngăn chặn, xóa bỏ kịp thời các trang thông tin xấu độc, kích động, lôi kéo thanh, thiếu niên tham gia tội phạm và tệ nạn ma túy; ngăn chặn, xử lý các hội, nhóm trá hình, thông tin hướng dẫn điều chế, sản xuất, mua bán, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng trái phép chất ma túy trên không gian mạng.

Bảo đảm chế độ thông tin, báo cáo đầy đủ, kịp thời, chính xác; xây dựng, cập nhật, khai thác cơ sở dữ liệu về phòng, chống ma túy trong thanh, thiếu niên, phục vụ hiệu quả công tác quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy trong thanh, thiếu niên. Tăng cường kiểm tra, giám sát, đôn đốc thực hiện công tác phòng, chống ma túy trong thanh, thiếu niên tại các cơ quan, đơn vị, cơ sở giáo dục, địa phương.

Thứ hai, hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật về phòng, chống ma túy trong thanh, thiếu niên.

Chủ động nắm tình hình, kịp thời phát hiện, nhận diện các trường hợp thanh, thiếu niên sử dụng trái phép các chất ma túy, chất gây nghiện, chất hướng thần mới trên địa bàn để kịp thời báo cáo, đề xuất cấp có thẩm quyền tham mưu bổ sung vào danh mục chất ma túy và tiền chất ma túy để quản lý.

Phối hợp nghiên cứu, kịp thời đề xuất cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện quy định pháp luật về: (1) Phòng, chống tác hại của thuốc lá, nhất là quy định về quản lý các loại thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, thuốc lá thế hệ mới, shisha... xâm nhập vào thanh, thiếu niên; (2) Các cơ chế phối hợp liên ngành về phòng, chống ma túy trong thanh, thiếu niên phù hợp với thực tiễn, nhất là giữa lực lượng Công an với Đoàn Thanh niên các cấp, ngành Giáo dục và các ban ngành, đoàn thể chính trị - xã hội có liên quan; (3) Chế độ, chính sách hỗ trợ cho thanh, thiếu niên tham gia cai nghiện ma túy, tạo việc làm sau cai nghiện ma túy; có chính sách khuyến khích, tạo điều kiện các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh tiếp nhận thanh, thiếu niên có tiền sử về sử dụng trái phép chất ma túy; thanh, thiếu niên nghiện ma túy đang tham gia điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế; thanh, thiếu niên sau cai nghiện ma túy và thanh, thiếu niên chấp hành xong án phạt tù vào làm việc.

Thứ ba, tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục phòng, chống ma túy trong thanh, thiếu niên.  

Đa dạng hóa các hình thức, biện pháp tuyên truyền với nội dung dễ hiểu, dễ nhớ, dễ thực hiện, phù hợp với từng nhóm đối tượng, vùng miền; kết hợp giữa truyền thông đại chúng với tuyên truyền trực tiếp đến từng gia đình, tổ dân phố, cụm dân cư và các cơ sở giáo dục. Tổ chức các đợt cao điểm tuyên truyền phòng, chống ma túy cho thanh, thiếu niên hưởng ứng Tháng hành động phòng, chống ma túy (tháng 6 hằng năm), Ngày quốc tế phòng, chống ma túy và Ngày toàn dân phòng, chống ma túy (ngày 26 tháng 6 hằng năm); Tháng Thanh niên, Ngày thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh (ngày 26 tháng 3 hằng năm); Ngày Pháp luật Việt Nam (ngày 09 tháng 11 hằng năm).

Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục về phòng, chống ma túy trong thanh, thiếu nên trên mạng internet, nhất là các trang mạng xã hội để tương tác trực tuyến giữa thanh, thiếu niên với cơ quan chức năng trong công tác phòng, chống ma túy. Tổ chức tuyên truyền cá biệt vào nhóm đối tượng có nguy cơ cao như thanh, thiếu niên hư, sau cai nghiện ma túy, không có việc làm, có tiền án, tiền sự; học sinh, sinh viên cá biệt; thanh, thiếu niên vùng dân tộc thiểu số, khu vực biên giới, miền núi, vùng sâu, vùng xa; thanh, thiếu niên có hoàn cảnh đặc biệt khác…

Nội dung tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức pháp luật về phòng, chống ma túy, cảnh báo trực diện cho thanh, thiếu niên, học sinh, sinh viên và phụ huynh về hậu quả, tác hại, hiểm họa của ma túy, nhất là ma túy tổng hợp, chất hướng thần, các loại ma túy “núp bóng”, pha trộn, tẩm ướp vào thực phẩm, đồ uống, thuốc lá điện tử, thuốc lá thế hệ mới, shisha...; phương thức, thủ đoạn lôi kéo thanh, thiếu niên tham gia vào hoạt động phạm tội và tệ nạn ma túy; cách thức nhận biết, kỹ năng phòng ngừa, chủ động tham gia tố giác và cung cấp thông tin về tội phạm, tệ nạn ma túy cho cơ quan chức năng. Lồng ghép nội dung tuyên truyền phòng, chống ma túy trong các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể dục, thể thao; xây dựng, nhân rộng các mô hình, điển hình tiên tiến, kịp thời biểu dương, khen thưởng các tập thể, cá nhân, đoàn viên, thanh, thiếu niên, học sinh, sinh viên tích cực tham gia công tác phòng, chống ma túy.

Xây dựng, chuẩn hóa các chương trình, tài liệu tuyên truyền, giáo dục phòng, chống ma túy cho thanh, thiếu niên và phù hợp với từng đối tượng, khu vực. Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn nâng cao năng lực, kiến thức và kỹ năng cho đội ngũ tuyên truyền viên, cán bộ, giáo viên để thực hiện tốt công tác tuyên truyền, giáo dục phòng, chống ma túy tại đơn vị, địa phương.

Thứ tư, nâng cao hiệu quả công tác cai nghiện ma túy; điều trị nghiện ma túy; quản lý chặt chẽ thanh, thiếu niên sử dụng trái phép chất ma túy, nghiện ma túy và quản lý, hỗ trợ thanh, thiếu niên sau cai nghiện ma túy tái hòa nhập cộng đồng.

Tổ chức rà soát, thống kê, lập danh sách thanh, thiếu niên sử dụng trái phép chất ma túy, nghiện ma túy và sau cai nghiện ma túy nhằm quản lý chặt chẽ, hỗ trợ tư vấn pháp lý và tư vấn các hình thức, cung cấp dịch vụ cai nghiện phù hợp. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin; khai thác hiệu quả Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư trong công tác quản lý thanh, thiếu niên sử dụng trái phép chất ma túy, nghiện ma túy và quản lý thanh, thiếu niên sau cai nghiện.

Lực lượng Công an, Đoàn Thanh niên, Y tế, Lao động - Thương binh và Xã hội, các đoàn thể ở cơ sở và gia đình phối hợp chặt chẽ trong công tác quản lý thanh, thiếu niên sử dụng trái phép chất ma túy, nghiện ma túy và quản lý, hỗ trợ thanh, thiếu niên sau cai nghiện ma túy tái hòa nhập cộng đồng.

Kịp thời phát hiện và can thiệp sớm đối với thanh, thiếu niên sử dụng trái phép chất ma túy, nghiện ma túy thông qua sàng lọc, kiểm tra đối với số thanh, thiếu niên, học sinh, sinh viên có nguy cơ cao tại các cơ sở giáo dục và trong cộng đồng, bảo đảm theo quy định Luật Phòng, chống ma túy.

Nâng cao hiệu quả công tác cai nghiện ma túy, nhất là cai nghiện tự nguyện tại gia đình, cộng đồng theo hướng tạo điều kiện cho thanh, thiếu niên nghiện ma túy được tham gia cai nghiện ngay tại địa bàn cơ sở. Bảo đảm cơ sở vật chất, nhân lực cho các cơ sở cai nghiện công lập đáp ứng yêu cầu công tác cai nghiện cho người từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi theo quy định.

Tổ chức đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ phù hợp cho cán bộ quản lý, cán bộ thực hiện công tác tư vấn, điều trị, cai nghiện ma túy đối với thanh, thiếu niên sử dụng trái phép chất ma túy, nghiện ma túy trên địa bàn tỉnh.

Đẩy mạnh công tác giáo dục phổ thông và đào tạo, dạy nghề, hướng nghiệp cho thanh, thiếu niên tham gia cai nghiện ma túy tại các cơ sở cai nghiện phù hợp với từng lứa tuổi và nhu cầu thực tiễn; tư vấn, hỗ trợ, đào tạo nghề, giới thiệu việc làm, tạo việc làm, giới thiệu nguồn vốn vay cho thanh, thiếu niên sau cai nghiện lập nghiệp, hòa nhập cộng đồng tại địa phương.

Bảo đảm duy trì đường dây nóng về tư vấn cai nghiện ma túy, mạng lưới tư vấn, hỗ trợ y tế, tâm lý, pháp luật, trợ giúp pháp lý, giới thiệu việc làm cho thanh, thiếu niên và gia đình có con em sử dụng trái phép chất ma túy, nghiện ma túy tại các địa bàn trọng điểm, phức tạp về ma túy.

Thứ năm, đẩy mạnh công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật về ma túy nhằm ngăn chặn ma túy tác động đến thanh, thiếu niên.

Lực lượng chuyên trách phòng, chống tội phạm về ma túy thường xuyên nắm, phân tích, đánh giá, nhận diện, dự báo chính xác tình hình tội phạm và vi phạm pháp luật về ma túy, chủ động triển khai các kế hoạch, biện pháp nghiệp vụ phòng ngừa, đấu tranh hiệu quả, không để tình hình ma túy trong thanh, thiếu niên diễn biến phức tạp.

Kịp thời phát hiện, đấu tranh triệt phá các đường dây, tổ chức, băng nhóm, điểm, tụ điểm phức tạp về ma túy liên quan đến thanh, thiếu niên, nhất là các hoạt động ma túy “núp bóng” trong các cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh trật tự và trên không gian mạng. Kiểm soát chặt chẽ các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy, không để tội phạm lợi dụng để sản xuất, mua bán trái phép các chất ma túy.

Nâng cao chất lượng công tác tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố và công tác điều tra, xử lý tội phạm ma túy; thực hiện chính sách trợ giúp pháp lý, thủ tục tố tụng hình sự thân thiện đối với người dưới 18 tuổi, nhất là liên quan đến các hành vi tổ chức, cưỡng bức, lôi kéo người dưới 18 tuổi sử dụng trái phép chất ma túy, chứa chấp người dưới 16 tuổi sử dụng trái phép chất ma túy.

Tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với các cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh trật tự, các điểm, tụ điểm phức tạp xung quanh khu vực các cơ sở giáo dục, địa bàn tập trung đông thanh niên, công nhân lao động để phòng ngừa, phát hiện, đấu tranh, xử lý nghiêm các hành vi mua bán, tổ chức sử dụng, lôi kéo thanh, thiếu niên, học sinh, sinh viên sử dụng trái phép chất ma túy.

Tổ chức đào tạo, tập huấn, bồi dưỡng, cập nhật kiến thức pháp luật, nghiệp vụ chuyên sâu, đặc thù cho điều tra viên, kiểm sát viên, thẩm phán về kỹ năng xử lý các vụ việc, vụ án về ma túy liên quan đến thanh, thiếu niên, phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của đối tượng đấu tranh, xử lý.