Kỹ thuật hình sự – 23 năm xây dựng và trưởng thành
Là một bộ phận cấu thành của Khoa học hình sự, kỹ thuật hình sự (KTHS) giúp nghiên cứu và hướng dẫn thực hiện việc phát hiện, đánh giá, thu lượm, bảo quản và giám định dấu vết hình sự cũng như các chứng cứ vật chất khác nhằm xác định tính chất, nguyên nhân xảy ra vụ việc, giúp cho cơ quan điều tra nhận định tính chất vụ việc xảy ra có dấu hiệu tội phạm hay không và bằng những kết luận khoa học, KTHS cung cấp chứng cứ chứng minh tội phạm hoặc minh oan cho người vô tội. Đóng vai trò không nhỏ trong công tác điều tra án, vì vậy, cùng với sự thành lập tỉnh Kon Tum, Công an tỉnh được thành lập ngày vào ngày 5/10/1991, theo đó lực lượng KTHS cũng được ra đời.
Trong những năm đầu mới tách tỉnh, điều kiện về cơ sở vật chất của Công an tỉnh nói chung và của lực lượng KTHS nói riêng vô cùng thiếu thốn, phương tiện nghiệp vụ còn nghèo nàn, lạc hậu, đời sống cán bộ, chiến sỹ còn nhiều khó khăn, vất vả. Đội ngũ cán bộ làm công tác KTHS Công an tỉnh khi đó chỉ có 3 đồng chí, gồm 1 lãnh đạo và 2 cán bộ đảm nhiệm 2 mặt công tác chuyên môn là khám nghiệm hiện trường và giám định kỹ thuật hình sự, năng lực còn hạn chế lại chưa qua đào tạo nghiệp vụ KTHS cơ bản mà chủ yếu tự học và rút ra kinh nghiệm từ những vụ án thực tế. Ở cấp huyện khi đó vẫn chưa đào tạo và bố trí được đội ngũ cán bộ chuyên trách làm công tác KTHS, hầu hết mỗi cán bộ, chiến sỹ cùng một lúc phải kiêm nhiệm nhiều công việc. Điều đó đã ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng công tác chuyên môn.
Đứng trước những khó khăn, thách thức trên, được sự quan tâm của Ban Giám đốc Công an tỉnh; lãnh đạo và cán bộ chiến sỹ phòng KTHS đã không ngừng cố gắng, nỗ lực để từng bước đưa KTHS ngày càng phát triển cả về số lượng và chất lượng, góp phần vào công tác khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử tội phạm. Đến nay biên chế đơn vị có 18 đồng chí, được chia làm 3 đội, thực hiện 3 mặt công tác trọng tâm là khám nghiệm hiện trường, giám định KTHS và kỹ thuật phòng, chống tội phạm. Cơ sở vật chất kỹ thuật, phương tiện nghiệp vụ cũng từng bước được nâng lên. Đơn vị đã được trang cấp phương tiện và hệ thống máy móc hiện đại phục vụ công tác khám nghiệm và công tác giám định. Ngoài lĩnh vực giám định tài liệu, giám định dấu vết đường vân, hiện nay KTHS – Công an tỉnh đã triển khai các lĩnh vực giám định sinh vật, giám định ma túy và giám định pháp y tử thi. Công tác kỹ thuật phòng, chống tội phạm cũng được quan tâm phát triển, góp phần vào công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm.
Công tác khám nghiệm hiện trường là một trong những mặt công tác chủ lực của KTHS. Đây là lĩnh vực công tác đòi hỏi người cán bộ phải thực sự có lòng yêu ngành, yêu nghề, không ngại khó, ngại khổ. Khám nghiệm hiện trường đồng nghĩa với việc tổ chức, nghiên cứu, phát hiện, ghi nhận, thu lượm, bảo quản, đánh giá các dấu vết, vật chứng và các tài liệu khác ở hiện trường. Thông qua khám nghiệm hiện trường, có thể làm rõ sự việc xảy ra là tội phạm hay không phải là tội phạm, điều kiện, hoàn cảnh xảy ra sự việc, diễn biến, nguyên nhân và hậu quả của sự việc xảy ra, đối tượng gây ra sự việc và những người có liên quan đến hiện trường vụ việc. Những tài liệu này là căn cứ quan trọng để các cơ quan chức năng khởi tố vụ án, khởi tố bị can, điều tra lập hồ sơ đề nghị xử lý trước pháp luật. Quá trình khám nghiệm phải luôn tuân thủ phương châm: kịp thời, chính xác, tỉ mỉ, khách quan, khoa học.
Khám nghiệm hiện trường 01 vụ án
Cũng như khám nghiệm hiện trường, giám định Kỹ thuật hình sự thường xuyên phải tiếp xúc với môi trường làm việc độc hại liên quan đến hoá chất, đến phương tiện có bước sóng ảnh hưởng đến sức khoẻ, tuy nhiên không vì thế mà các giám định viên lơi là, thiếu trách nhiệm trong công việc. Các giám định viên với kiến thức khoa học, kinh nghiệm và lòng nhiệt tình với nghề đảm bảo tất cả các vụ việc đều được đưa ra kết luận khoa học, chính xác, khách quan, đáp ứng yêu cầu của quần chúng nhân dân và yêu cầu tố tụng. Công tác giám định đã phát hiện và làm rõ nhiều hồ sơ, tài liệu, chữ ký giả, tài liệu bị tẩy xoá, số khung, số máy của xe mô tô bị tẩy xoá, tiền Việt Nam giả, các dạng ma túy được “ngụy trang” dưới nhiều hình thức đều được các giám định viên dày dạn kinh nghiệm lật tẩy, góp phần quan trọng trong công tác điều tra truy tố.
Chặng đường 23 năm không phải là ngắn ngủi, lại càng khó khăn hơn khi tình hình tội phạm ngày càng gia tăng về số lượng với những thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt đến khôn lường. Tuy nhiên, với tinh thần nhiệt huyết, yêu ngành, yêu nghề, tập thể cán bộ chiến sỹ phòng KTHS đã luôn đoàn kết, gắn bó, cùng nhau vượt qua khó khăn để luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ. Những cố gắng đó đã được thể hiện bằng những thành tích đơn vị đạt được, từ năm 1991 đến năm 2014 cán bộ phòng Kỹ thuật hình sự đã tham gia khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm tử thi tổng số 1157 vụ, tiến hành thu lượm hơn 954 dấu vết các loại, giám định 4979 vụ việc trong đó có hơn 1000 vụ việc liên quan đến tố tụng hình sự, lắp đặt thiết bị phòng ngừa tội phạm cho hơn 20 cơ sở, doanh nghiệp, góp phần vào công tác điều tra, truy tố, xét xử tội phạm. Ghi nhận kết quả trên, trong những năm qua đơn vị đã liên tục được Bộ Công an tặng bằng khen, Giám đốc Công an tỉnh tặng giấy khen cho tập thể và cá nhân cán bộ chiến sỹ.
Những thành tích trên là kết quả của quá trình làm việc miệt mài, yêu ngành, yêu nghề, đây là niềm động viên, cổ vũ tinh thần làm việc của tập thể cán bộ, chiến sỹ phòng KTHS và sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của lãnh đạo Công an tỉnh. Trước những thủ đoạn hoạt động ngày càng tinh vi, xảo quyệt của bọn tội phạm, yêu cầu nhiệm vụ công tác đặt ra đối với cán bộ KTHS càng nặng nề nhưng điều đó không hề lay động được tinh thần của cán bộ, chiến sỹ. Trong thời gian tới, để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, lãnh đạo đơn vị luôn chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực trình độ cho cán bộ, chiến sỹ; đẩy mạnh phong trào thi đua “Vì an ninh Tổ quốc” phong trào CAND học tập, thực hiện 6 điều Bác Hồ dạy gắn với học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, Cuộc vận động “CAND chấp hành nghiêm điều lệnh; xây dựng nếp sống văn hóa vì nhân dân phục vụ”. Với lịch sử truyền thống của đơn vị, những bài học kinh nghiệm quý báu rút ra từ thực tiễn công tác, là hành trang để lực lượng KTHS – Công an tỉnh Kon Tum vượt qua mọi khó khăn, thử thách, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ công tác được giao, xứng đáng với truyền thống vẻ vang của lực lượng CAND, với niềm tin của Đảng và Nhân dân, xứng đáng với những chữ vàng “Công an nhân dân, vì nước quên thân, vì dân phục vụ”.
Thanh Huyền (Phòng KTHS)
