Những điều cần biết về sơ cứu đuối nước
Từ đầu tháng 02 đến nay, tình trạng trẻ em bị đuối nước liên tục xảy ra trên phạm địa bàn tỉnh. Vụ đuối nước mới nhất xảy ra vào ngày 14/02/2022 tại xã Đăk Tờ Kan, huyện Tu Mơ Rông khiến em Y.D (sinh năm 2014) tử vong. Theo đó, vào sáng cùng ngày, em Y.D cùng bạn ra đập chứa nước tại thôn Đăk Nông, xã Đăk Tờ Kan chơi thì em Y.D bị trượt chân xuống dập dẫn đến đuối nước.
Ngày 11/02/2022, 03 em Y.N.A (sinh năm 2011), A.B (sinh năm 2016) và Y.H cùng ở tại thôn Plei Klech, xã Ngok Bay, thành phố Kon Tum đi cùng ông ngoại của em Y.N.A chăn bò, lúc ông ngoại đang cho bò uống nước ở suối gần nhà, 03 em nhỏ xuống suối chơi thì không may bị trượt chân xuống nước; gia đình phát hiện cứu được em Y.H, còn 02 em Y.N.A và A.B không kịp cứu nên đã tử vong. Trước đó, vào ngày 06/02/2022 tại thôn Kon Tum Kơ Nâm, phường Thống Nhất, thành phố Kon Tum cũng đã xảy ra một trường hợp trẻ em bị tử vong do rơi xuống giếng nước của gia đình.
Khi bị ngạt nước, nạn nhân bị ngừng thở, tim đập chậm lại do phản xạ. Tình trạng ngừng thở tiếp tục dẫn đến thiếu oxy máu, gây tăng nhịp tim, huyết áp. Nếu ngừng thở tiếp tục kéo dài trong khoảng từ 20 giây đến 2 – 5 phút (tùy thuộc từng nạn nhân) thì đạt đến ngưỡng và nhịp thở lại xuất hiện khiến cho nước bị hít vào gây co thắt thanh quản tức thì, xuất hiện cơn ngừng thở lần 2, sau đó là các nhịp thở bắt buộc khiến cho nước, dị vật bị hít vào phổi. Hậu quả là nhịp tim chậm dần lại, rối loạn nhịp, ngừng tim và tử vong.
Sơ cứu tại chỗ và đúng kỹ thuật là quan trọng nhất, quyết định sự sống còn hay di chứng não của nạn nhân.
Để cứu sống nạn nhân ngạt nước phải ngăn chặn kịp thời các tiến trình trên, tốt nhất là ngay từ khi có cơn ngừng thở đầu tiên tức là trong vòng 1- 4 phút đầu tiên khi bị chìm trong nước, đồng thời xử lý tốt các chấn thương kèm theo (đặc biệt là chấn thương đầu cổ và cột sống).
Cách sơ cứu đúng như sau:
Một là, Nhanh chóng đưa nạn nhân ra khỏi mặt nước bằng cách đưa cánh tay, cây sào dài cho nạn nhân nắm, ném phao hoặc vớt nạn nhân lên.
Hai là, Đặt nạn nhân nằm chỗ khô ráo, thoáng khí.
Ba là, Nếu nạn nhân bất tỉnh hãy kiểm tra xem nạn nhân còn thở hay không bằng cách quan sát sự di động của lồng ngực:
Nếu lồng ngực không di động tức là nạn nhân ngưng thở, hãy tiến hành ấn tim ngoài lồng ngực ở nửa dưới xương ức. Phối hợp ấn tim và thổi ngạt theo tỉ lệ 15/2 (2 cấp cứu viên) hoặc 30/2 (1 cấp cứu viên) trong 2 phút rồi đánh giá lại xem nạn nhân có thở lại được không? Môi có hồng không? Có phản ứng khi lay gội kích thích đau không? Nếu không và phải tiếp tục các động tác cấp cứu này ngay cả trên đường chuyển nạn nhân tới cơ sở y tế.
Nếu nạn nhân còn tự thở, hãy đặt nạn nhân ở tư thế an toàn là nằm nghiêng một bên để chất nôn dễ thoát ra ngoài nếu nạn nhân nôn ói.
Bốn là, Cởi bỏ quần áo ướt và giữ ấm bằng cách đắp lên người nạn nhân bằng chăn hay một tấm khăn khô.
Năm là, Nhanh chóng đưa nạn nhân đến cơ sở y tế ngay cả khi nạn nhân có vẻ như bình thường hoặc đã hồi phục hoàn toàn sau sơ cứu vì nguy cơ khó thở thứ phát có thể xảy ra vài giờ sau ngạt nước.
Những việc cần tránh làm khi bị đuối nước
Phần lớn các nạn nhân bị ngạt nước khi đưa đến cấp cứu tại các bệnh viện không được sơ cứu hay sơ cứu không đúng cách dẫn đến tử vong hoặc di chứng não do thiếu oxy. Các cách sơ cứu không đúng bao gồm:
Một là, Bỏ nhiều thời gian cho việc xốc nước: động tác dốc ngược nạn nhân không cần thiết và không nên thực hiện vì thường lượng nước vào phổi rất ít chứ không phải phổi chứa đầy nước như người dân thường nghĩ. Lượng nước rất ít này sẽ được tống ra ngoài khi nạn nhân tự thở lại. Ngoài ra việc xốc nước còn làm chậm thời gian cấp cứu thổi ngạt và tăng nguy cơ hít sặc.
Hai là, Lăn lu: cho trẻ nằm sấp trên cái lu được để rơm nung cháy bên trong lăn lu qua lại nhằm mục đích “rút nước” trong cơ thể trẻ ra. Phương pháp này không hiệu quả, còn gây phỏng cho trẻ.
Ba là, Các nạn nhân ngưng thở ngưng tim không được cấp cứu thổi ngạt và ấn tim tại nơi xảy ra tai nạn hoặc trong lúc vận chuyển nạn nhân tới cơ sở y tế. Điều này làm cho não và các cơ quan thiếu oxy kéo dài, chết tế bào não dẫn tới tử vong và di chứng não nặng nề. Vì thế tốt nhất là phải cấp cứu thổi ngạt ngay khi đưa đầu nạn nhân lên khỏi mặt nước trước khi đưa vào bờ.
Những yếu tố sau đây làm tăng nguy cơ ngạt nước: Không biết bơi hoặc tự đánh giá cao khả năng bơi lội của mình; vác hành vi nhiều rủi ro như tắm sông, chơi ở trên bờ ao hồ; thiếu sự giám sát của người lớn; hạ thân nhiệt dẫn đến suy kiệt nhanh, không đủ sức bơi; ở trẻ lớn có thể do uống rượu, sử dụng ma túy…; chấn thương, tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim.
Lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH tham gia tìm kiếm nạn nhân đuối nước
Như Ý
