Thực hiện Công ước ASEAN về phòng, chống buôn bán người, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em trên địa bàn tỉnh Kon Tum
Ngày 19/01/2021, UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 194/KH-UBND về thực hiện Công ước ASEAN về phòng, chống buôn bán người, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em trên địa bàn tỉnh Kon Tum.
Phòng, chống tội phạm mua bán người trên địa bàn tỉnh Kon Tum. Ảnh minh họa
Thực hiện Quyết định số 1957/QĐ-TTg, ngày 30/11/2020 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Kế hoạch tổ chức thực hiện Công ước ASEAN về phòng, chống buôn bán người, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em, trên địa bàn tỉnh Kon Tum, UBND tỉnh xác định những nội dung công tác trọng tâm sau:
Một là, tuyên truyền, phổ biến nội dung Công ưóc ACTIP và các văn bản quy phạm pháp luật về phòng, chống mua bán người.
Tuyên truyền, phổ biến nội dung Công ước ACTIP, các văn bản quy phạm pháp luật về phòng, chống mua bán người; trong đó, tập trung vào các quy định của phòng ngừa mua bán người, bảo vệ nạn nhân bị mua bán, thực thi pháp luật, truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi mua bán người, hợp tác quốc tế, nâng cao trách nhiệm, năng lực cho đội ngũ cán bộ làm công tác nghiên cứu, quản lý, cán bộ trực tiếp làm công tác phòng, chống mua bán người tại các sở, ban ngành, địa phương và người dân.
Hình thức và nội dung tuyên truyền phải phù hợp với từng đối tượng, giới tính, độ tuổi, nghề nghiệp, trình độ dân trí và đặc iểm của từng vùng, khu vực để người dân biết, chủ động phòng ngừa và kịp thời phát hiện các hành vi mua bán người.
Thực hiện nội dung trên, UBND tỉnh giao Công an tỉnh chủ trì và các cơ quan phối hợp: Sở Thông tin và Truyền thông, Sở Lao động Thương binh và Xã hội, Sở Tư pháp, Sở Y tế, Sở ngoại vụ, Sở Giáo dục và Đào tạo, Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh, Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, Tỉnh đoàn, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam tỉnh, Đài Phát thanh và Truyền hình, các cơ quan thông tấn, báo chí; Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố và các đơn vị, tổ chức có liên quan.
Đề nghị Tòa án nhân dân tỉnh, Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh phối hợp, tổ chức quán triệt những nội dung của Công ước ACTIP và Kế hoạch hành động ASEAN cho lãnh đạo, cán bộ thuộc đơn vị; phối hợp với Công an tỉnh tổ chức tuyên truyền, phổ biến nội dung Công ước ACTIP, Kế hoạch hành động ASEAN và quy định của pháp luật Việt Nam có liên quan.
Hai là, nội luật hóa và hoàn thiện pháp luật đáp ứng yêu cầu của Công ước ACTIP.
Rà soát, nghiên cứu tính tương thích giữa các quy định của pháp luật Việt Nam với nội dung Công ước ACTIP để đề xuất cơ quan có thẩm quyền hoàn thiện quy định của pháp luật về phòng, chống mua bán người cho phù hợp với các quy định của Công ước ACTIP.
Nghiên cứu, đề xuất cấp có thẩm quyền xem xét sửa đổi, bổ sung các quy định của Bộ luật Hình sự, Bộ luật Tố tụng hình sự, Luật Phòng, chống mua bán người, Luật Tương trợ tư pháp, Luật Điều ước quốc tế, Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam, Luật Trẻ em, Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự và các văn bản pháp luật khác có liên quan nhằm đảm bảo phù hợp với các quy ịnh của Công ước ACTIP, gắn với kế hoạch thực hiện Chương trình quốc gia về phòng, chống mua bán người.
Thực hiện nội dung trên, UBND tỉnh giao Công an tỉnh chủ trì, phối hợp Sở Tư pháp, Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh, Sở Lao động Thương binh và Xã hội; Đề nghị Viện Kiểm sát nhân dân, Tòa án nhân dân và các cơ quan có liên quan phối hợp thực hiện.
Ba là, đẩy mạnh công tác tiếp nhận, xác minh, bảo vệ và hỗ trợ nạn nhân bị mua bán.
Nâng cao hiệu quả công tác tiếp nhận, xác minh, xác định nạn nhân bị mua bán và chuyển tuyến để thực hiện các chế độ hỗ trợ theo quy định của pháp luật. Thực hiện các biện pháp bảo vệ nạn nhân theo quy định của pháp luật. Bảo đảm chỗ ở tạm thời cho nạn nhân bị mua bán, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em nhằm bảo vệ, hỗ trợ để phục hồi thể chất, tâm lý và tái hòa nhập cộng đồng; huy động các tổ chức xã hội, tổ chức xã hội – nghề nghiệp và doanh nghiệp tích cực tham gia hỗ trợ các nạn nhân.
Nghiên cứu thực hiện có hiệu quả các quy định pháp luật để ảm bảo nhanh chóng trong việc thực hiện các hoạt động giải cứu, bảo vệ, phục hồi, hồi hương và tái hòa nhập cộng đồng đối với nạn nhân bị mua bán. Đảm bảo quyền bào chữa của nạn nhân bị mua bán và sử dụng ngôn ngữ mà họ hiểu được; thông tin về các quyền, lợi ích hợp pháp và tạo điều kiện để nạn nhân được tiếp cận các dịch vụ hỗ trợ phù hợp với Công ước ACTIP.
Khẩn trương xác định thông tin nạn nhân, đặc biệt là tuổi của nạn nhân để cung cấp các dịch vụ phù hợp; trường hợp chưa chắc chắn về độ tuổi nhưng nạn nhân có khả năng là trẻ em thì cần xem nạn nhân đó là trẻ em; việc xác định thông tin nạn nhân, phỏng vấn cần áp dụng đầy đủ các nguyên tắc và quy định của pháp luật trong nước và phù hợp với pháp luật quốc tế về quyền trẻ em, nhất là Công ước quốc tế về Quyền trẻ em.
Xây dựng các chương trình giúp nạn nhân bảo đảm sinh kế, bao gồm giáo dục căn bản, tập huấn về kỹ năng đặc biệt cho nạn nhân là phụ nữ. Cải thiện khả năng tiếp cận với các cơ hội và hoạt động giáo dục cho trẻ em để nâng cao nhận thức về phòng, chống mua bán người và tăng tỷ lệ trẻ em đến trường, đặc biệt là trẻ em gái.
Xây dựng Chương trình đảm bảo cung cấp dịch vụ hỗ trợ khẩn cấp, phục hồi và tái hòa nhập cho nạn nhân bị mua bán. Chương trình cần áp dụng cách tiếp cận đa ngành, lấy nạn nhân là trung tâm khi cung cấp gói dịch vụ toàn diện cho nạn nhân như: hỗ trợ nhu cầu thiết yếu, chi phí đi lại, y tế, tâm lý, trợ giúp pháp lý, hỗ trợ học văn hóa, học nghề, trợ cấp khó khăn ban đầu, hỗ trợ vay vốn cũng như nâng cao nhận thức nhằm phòng tránh kỳ thị và phân biệt đối xử đối với nạn nhân khi họ hồi hương.
Thực hiện nhiệm vụ trên, UBND tỉnh giao Công an tỉnh chủ trì, phối hợp các sở, ngành và các tổ chức liên quan thực hiện nội dung về tiếp nhận, xác minh và bảo vệ nạn nhân bị mua bán. Sở Lao động Thương binh và Xã hội chủ trì, phối hợp các sở, ban ngành và các tổ chức liên quan thực hiện nội dung về hỗ trợ nạn nhân bị mua bán.
Bốn là, đấu tranh phòng, chống tội phạm mua bán người.
Tăng cường nỗ lực để điều tra, truy tố, xét xử tội phạm mua bán người, nhất là các nhóm tội phạm có tổ chức tham gia vào hoạt động mua bán người; áp dụng các biện pháp thích hợp như: phong tỏa tài sản, áp dụng hình phạt tương xứng với tính chất và mức độ nghiêm trọng của loại tội phạm này.
Áp dụng hiệu quả các phương pháp điều tra và các biện pháp cần thiết khác để thu thập chứng cứ phục vụ công tác truy tố trong các vụ án mua bán người, kể cả trong trường hợp các nạn nhân không cung cấp lời khai của mình.
Điều tra, truy tố, xét xử nghiêm minh cán bộ, công chức, viên chức có hành vi tham nhũng, rửa tiền; những người tham gia, tạo điều kiện hoặc cản trở hoạt động tư pháp liên quan đến phòng, chống mua bán người theo quy định của pháp luật phù hợp với Công ước của Liên hợp quốc về Chống tham nhũng, Công ước của Liên hợp quốc về Chống tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia và Nghị định thư về phòng ngừa, trừng trị, trấn áp tội phạm buôn bán người, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em.
Tăng cường năng lực cho Điều tra viên, Kiểm sát viên, Thẩm phán, cán bộ quản lý xuất nhập cảnh, Bộ đội Biên phòng, Thanh tra lao động tham gia vào hoạt động phòng, chống mua bán người. Nâng cao năng lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước, quản lý xã hội trên các lĩnh vực như: cư trú, hộ tịch, hoạt động du lịch, du học, xuất khẩu lao động; cho, nhận con nuôi; kết hôn với người nước ngoài; hiến, tặng mô, tạng; quản lý biên giới, cửa khẩu… để phòng ngừa phát hiện, đấu tranh xử lý với tội phạm có hiệu quả.
Thực hiện nhiệm vụ trên, UBND tỉnh giao Công an tỉnh chủ trì, phối hợp Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh, Bộ chỉ huy Bộ ội Biên phòng tỉnh, Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh, Tòa án nhân dân tỉnh, Sở Ngoại vụ, Sở Tư pháp, Sở Y tế, Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Lao ộng Thương binh và Xã hội thực hiện công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm mua bán người khu vực nội địa. Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh chủ trì, phối hợp Công an tỉnh, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh, Tòa án nhân dân tỉnh, Sở Ngoại vụ, Sở Y tế và các đơn vị liên quan thực hiện công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm mua bán người khu vực biên giới.
Đề nghị Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh chủ trì, phối hợp Công an tỉnh, Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh, Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh, Sở Tư pháp và Tòa án nhân dân tỉnh thực hiện công tác truy tố tội phạm mua bán người. Đề nghị Tòa án nhân dân tỉnh chủ trì, phối hợp với Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh, Công an tỉnh, Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh, Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh, Sở Tư pháp thực hiện công tác xét xử tội phạm mua bán người.
Năm là, tăng cường hợp tác quốc tế, bổ sung cơ chế hợp tác phòng, chống mua bán người phù hợp với Công ước ACTIP
Tăng cường hợp tác trao đổi thông tin, giải quyết vụ việc mua bán người, truy bắt đối tượng phạm tội, giải cứu, bảo vệ, hỗ trợ và hồi hương các nạn nhân bị mua bán, đặc biệt là hợp tác với các tỉnh của Lào và Campuchia có chung đường biên giới với tỉnh Kon Tum.
Tăng cường hợp tác, phối hợp giữa các quốc gia thành viên ASEAN trong điều tra, truy tố tội phạm mua bán người hoặc các hành vi phạm tội liên quan đến mua bán người, bao gồm: rửa tiền, tham nhũng, đưa người di cư bất hợp pháp và các loại tội phạm có tổ chức, xuyên quốc gia.
Tăng cường công tác với các tổ chức quốc tế và các cơ quan có liên quan về phòng, chống mua bán người, bảo vệ quyền của phụ nữ và trẻ em để nâng cao năng lực quốc gia về phòng, chống mua bán người, hỗ trợ nạn nhân một cách có hiệu quả.
Thực hiện nhiệm vụ trên, UBND tỉnh giao Công an tỉnh chủ trì, phối hợp Sở Ngoại vụ, Sở Tư pháp, Sở Lao ộng Thương binh và Xã hội, Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh, Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh, Tòa án nhân dân tỉnh, Tỉnh đoàn, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam tỉnh triển khai thực hiện.
Về lộ trình thực hiện, Kế hoạch xác định: Giai đoạn 2021 – 2022, tổ chức tuyên truyền, tập huấn chuyên sâu về Công ước ACTIP và các văn bản quy phạm pháp luật về phòng, chống mua bán người cho nhân dân và cán bộ, công chức của các sở, ngành có liên quan đến công tác phòng, chống mua bán người; đặc biệt là các cơ quan tư pháp, Bộ đội Biên phòng và Ngoại vụ. Đồng thời, rà soát, nghiên cứu và đề xuất cấp có thẩm quyền xem xét, hoàn thiện quy định của pháp luật về phòng, chống mua bán người dể phù hợp với quy định của Công ước ACTIP.
Giai đoạn 2022 – 2025, triển khai thực hiện các nhiệm vụ được nêu tại Kế hoạch. Tổ chức sơ kết, tổng kết việc triển khai thực hiện Kế hoạch.
Khánh Vi
