Thủ tục tách hộ khẩu thay đổi như thế nào từ 01/7/2021?
Theo quy định trong Luật Cư trú 2020 thì từ ngày 01/7/2021, cơ quan công an sẽ chuyển sang quản lý cư trú bằng cơ sở dữ liệu về cư trú, không cấp sổ hộ khẩu mới. Tương ứng với việc này, Điều 25 Luật Cư trú năm 2020 không còn thuật ngữ tách sổ hộ khẩu mà chuyển sang thành tách hộ. Theo đó, thành viên hộ gia đình được tách hộ để đăng ký thường trú tại cùng một chỗ ở hợp pháp khi đáp ứng các điều kiện sau:
– Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ; trường hợp có nhiều thành viên cùng đăng ký tách hộ để lập thành một hộ gia đình mới thì trong các thành viên đó có ít nhất một người có năng lực hành vi dân sự đầy đủ.
– Được chủ hộ, chủ sở hữu chỗ ở hợp pháp đồng ý, trừ trường hợp thành viên hộ gia đình đăng ký tách hộ là vợ, chồng đã ly hôn mà vẫn được cùng sử dụng chỗ ở hợp pháp đó.
Trong Thông tư 35/2014/TT-BCA ngày 09/9/2014 của Bộ Công an đã quy định người đứng tên chủ hộ có trách nhiệm tạo điều kiện thuận lợi cho những người cùng có tên trong sổ hộ khẩu được sử dụng sổ để giải quyết các công việc theo quy định của pháp luật. Trường hợp cố tình gây khó khăn, thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, trong thực tế, việc này vẫn xảy ra, và cũng rất ít trường hợp bị xử lý. Khắc phục bất cập này, Luật Cư trú năm 2020 đã quy định điều kiện để được tách hộ khẩu trong trường hợp sau ly hôn thuận lợi hơn, không cần người vợ hoặc chồng cũ là chủ hộ khẩu đồng ý, thì người vợ hoặc chồng vẫn có thể tách hộ khẩu riêng. Trường hợp tách hộ sau ly hôn Luật Cư trú năm 2020 quy định hồ sơ tách hộ bao gồm tờ khai thay đổi thông tin cư trú; giấy tờ, tài liệu chứng minh việc ly hôn và việc tiếp tục được sử dụng chỗ ở hợp pháp đó.
– Nơi thường trú của hộ gia đình không thuộc các địa điểm không được đăng ký thường trú mới: (1) Chỗ ở nằm trong địa điểm cấm, khu vực cấm xây dựng hoặc lấn, chiếm hành lang bảo vệ quốc phòng, an ninh, giao thông, thủy lợi, đê điều, năng lượng, mốc giới bảo vệ công trình hạ tầng kỹ thuật, di tích lịch sử – văn hóa đã được xếp hạng, khu vực đã được cảnh báo về nguy cơ lở đất, lũ quét, lũ ống và khu vực bảo vệ công trình khác theo quy định của pháp luật. (2) Chỗ ở mà toàn bộ diện tích nhà ở nằm trên đất lấn, chiếm trái phép hoặc chỗ ở xây dựng trên diện tích đất không đủ điều kiện xây dựng theo quy định của pháp luật. (3) Chỗ ở đã có quyết định thu hồi đất và quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của cơ quan nhà nước có thẩm quyền; chỗ ở là nhà ở mà một phần hoặc toàn bộ diện tích nhà ở đang có tranh chấp, khiếu nại liên quan đến quyền sở hữu, quyền sử dụng nhưng chưa được giải quyết theo quy định của pháp luật. (4) Chỗ ở bị tịch thu theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền; phương tiện được dùng làm nơi đăng ký thường trú đã bị xóa đăng ký phương tiện hoặc không có giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường theo quy định của pháp luật. (5) Chỗ ở là nhà ở đã có quyết định phá dỡ của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Công an huyện Đắk Glei đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho người dân trên địa bàn
Hồ sơ tách hộ bao gồm tờ khai thay đổi thông tin cư trú, trong đó ghi rõ ý kiến đồng ý cho tách hộ của chủ hộ, chủ sở hữu chỗ ở hợp pháp, trừ trường hợp đã có ý kiến đồng ý bằng văn bản.
Sau khi nộp hồ sơ tách hộ theo quy định đến cơ quan đăng ký cư trú, trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ đầy đủ và hợp lệ, cơ quan đăng ký cư trú có trách nhiệm thẩm định, cập nhật thông tin về hộ gia đình liên quan đến việc tách hộ vào Cơ sở dữ liệu về cư trú và thông báo cho người đăng ký về việc đã cập nhật thông tin; trường hợp từ chối giải quyết tách hộ thì phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.
Theo quy định, sổ hộ khẩu cũ được cấp trước 01/7/2021 sẽ có giá trị sử dụng đến ngày 31/12/2022. Khi công dân có sự thay đổi về nơi đăng ký cư trú như thường trú, tạm trú thì cơ quan quản lý cư trú sẽ cập nhật thông tin về cư trú công dân trong cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Mã số định danh cá nhân sẽ là chìa khóa kết nối giữa cơ sở dữ liệu quốc gia dân cư với cơ sở dữ liệu chuyên ngành của công dân, phục vụ các thủ tục hành chính của công dân nhanh chóng, thuận tiện.
Khi công dân thường trú tại một nơi nhưng đến ở một nơi khác thì phải đăng ký tạm trú nếu không đăng ký tạm trú sẽ tiến hành xóa đăng ký thường trú. Việc bổ sung quy định này nhằm nâng cao trách nhiệm của công dân trong việc thực hiện các thủ tục đăng ký cư trú vì thực tế có rất nhiều trường hợp công dân có thường trú một nơi nhưng lại ở một nơi lại không đăng ký thủ tục cư trú./.
Nguyễn Thị Tâm
