Phòng, chống hạn hán, thiếu nước, phục vụ sản xuất nông nghiệp và dân sinh mùa khô năm 2024 trên địa bàn tỉnh Kon Tum

Kế hoạch nhằm tăng cường công tác theo dõi, nắm bắt tình hình thời tiết, thủy văn để triển khai kịp thời các giải pháp, phương án ứng phó với hạn hán, thiếu nước và tác động của hiện tượng El Nino trên địa bàn tỉnh, đảm bảo nguồn nước phục vụ sản xuất nông nghiệp, nước sinh hoạt, nhu cầu thiết yếu khác; chủ động kịp thời huy động mọi nguồn lực để tổ chức thực hiện các biện pháp phòng, chống hạn, thiếu nước và tác động của biến đổi khí hậu, trong đó, cần xác định khả năng bị ảnh hưởng đến từng vùng, từng địa phương để có giải pháp cụ thể đảm bảo kịp thời, tiết kiệm, hiệu quả.

Tuyên truyền, phổ biến cho người dân chủ động áp dụng các giải pháp cấp, trữ nước và sử dụng nước tiết kiệm trong thời gian hạn hán, thiếu nước, tác động của biến đổi khí hậu trên địa bàn tỉnh.

Triển khai hiệu quả các quy định về phạm vi, đối tượng, nội dung chi và cơ chế hỗ trợ từ ngân sách Trung ương cho ngân sách địa phương để thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách phòng, chống, khắc phục hậu quả hạn hán, thiếu nước trên địa bàn tỉnh theo quy định tại Quyết định số 305/QĐ-TTg ngày 05 tháng 03 năm 2021 của Thủ tướng Chính phủ.

Theo dự báo của Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh Kon Tum diễn biến khí tượng, thủy văn từ tháng 01 đến tháng 06 năm 2024 trên địa bàn tỉnh như sau:

Về Khí tượng:

- Nhiệt độ trung bình: Nhiệt độ trung bình từ tháng 1 đến tháng 3 năm 2024 trên phạm vi toàn tỉnh có khả năng đạt cao hơn so với trung bình nhiều năm cùng kỳ (TBNNCK) từ 0,5 - 1,20C. Từ tháng 4 đến tháng 6, nhiệt độ trên địa bàn toàn Tỉnh duy trì ở mức cao hơn 0,5 - 1,20C so với TBNNCK.

- Lượng mưa: Từ tháng 1 đến tháng 2 phổ biến ít mưa, trong tháng 3 mưa dông trái mùa xuất hiện nhiều hơn, lượng mưa có khả năng đạt xấp xỉ và thấp hơn từ 5- 15% so với TBNNCTK. Lượng mưa trong tháng 4 đạt 50 - 100mm thấp hơn so với TBNN; trong tháng 5 đạt 100 - 200mm và 150 - 250mm trong tháng 6, ở mức xấp xỉ so với TBNN. –

 Cảnh báo khả năng xuất hiện các hiện tượng thời tiết nguy hiểm: Nắng nóng trên địa bàn tỉnh Kon Tum có khả năng xuất hiện từ đầu tháng 3 năm 2024; Từ tháng 3 năm 2024 nhiều khả năng xảy ra khô hạn, thiếu nước ở các vùng phía Tây, Tây Nam và phía Nam Tỉnh. Nắng nóng có xu hướng mở rộng trong tháng 4 và kéo dài đến tháng 5. Số ngày nắng nóng năm 2024 có khả năng xuất hiện nhiều hơn so với TBNN. Tình trạng ít mưa, khô hạn, thiếu nước trong các tháng mùa khô năm 2024 sẽ tác động lớn đến các hoạt động sản xuất và đời sống của người dân.

Về Thủy văn:

- Từ tháng 01 năm 2024 đến tháng 3 năm 2024, mực nước và lưu lượng trên các sông, suối giảm dần và duy trì ở mức thấp hơn trung bình nhiều năm cùng kỳ (mực nước thấp hơn từ 0,2 - 1,2m; lưu lượng thấp hơn từ 5 - 25%; riêng sông Đăk Bla đoạn chảy qua huyện Kon Rẫy và thành phố Kon Tum thấp hơn từ 40 - 60%).

- Cảnh báo các hiện tượng thủy văn nguy hiểm: Tháng 3 năm 2024 khả năng cao xảy ra khô hạn, thiếu nước ở thành phố Kon Tum, các huyện Sa Thầy, Ia H’Drai, Đăk Tô, Đăk Hà, Kon Rẫy, Ngọc Hồi và các xã ở phía Nam huyện Đăk Glei.

- Từ tháng 4/2024 đến tháng 5/2024, mực nước và lưu lượng trên các sông, suối giảm dần và duy trì ở mức thấp hơn trung bình nhiều năm cùng kỳ (mực nước thấp hơn từ 0,2 - 1,4m; lượng dòng chảy thấp hơn từ 10 - 30%; riêng sông Đăk Bla đoạn chảy qua huyện Kon Rẫy và thành phố Kon Tum thấp hơn từ 40 - 65%).

- Cảnh báo các hiện tượng thủy văn nguy hiểm: Tháng 4/2024 đến tháng 5/2024 khả năng tiếp tục xảy ra khô hạn, thiếu nước ở thành phố Kon Tum, các huyện Sa Thầy, Ia H’Drai, Đăk Tô, Đăk Hà, Kon Rẫy, Ngọc Hồi và các xã ở phía Nam huyện Đăk Glei. 2. Dự kiến khu vực có khả năng xảy ra khô hạn, thiếu nước:

- Từ tháng 3 đến tháng 5 năm 2024, khô hạn, thiếu nước có nguy cơ cao xảy ra trên diện rộng, đặc biệt là các khu vực không chủ động được nguồn nước tưới thuộc thành phố Kon Tum và các huyện Sa Thầy, Ia H’Drai, Đăk Hà, Đăk Tô, Ngọc Hồi, Kon Rẫy, Nam Đăk Glei. Thiếu nước gây thiệt hại cho sản xuất nông nghiệp, ảnh hưởng đến số lượng và chất lượng nước sinh hoạt của người dân, nhất là ở các vùng chưa có hệ thống cấp nước sạch tập trung.

- Hiện nay, nguồn nước tại 80 hồ chứa thủy lợi trên địa bàn tỉnh Kon Tum có dung tích trữ đạt khoảng 80% so với dung tích thiết kế, qua tính toán, nguồn nước trong các hồ chứa cơ bản đảm bảo phục vụ tưới vụ Đông xuân năm 2023- 2024. Tại các đập dâng và hồ chứa nhỏ nguồn nước vẫn ổn định. Tuy nhiên, tại một số công trình có lưu vực nhỏ trên địa bàn huyện Đăk Hà, Đăk Tô, Sa Thầy và thành phố Kon Tum trong điều kiện xảy ra thời tiết nắng nóng kéo dài có khả năng xảy ra hạn hán, thiếu nước về cuối vụ. Theo số liệu quan trắc tính đến ngày 22 tháng 01 năm 2024 các hồ chứa thủy lợi thấp hơn mực nước dâng bình thường (MNDBT) cụ thể: Hồ Đăk Yên thấp hơn MNDBT là 1,74m; Hồ Ia Bang Thượng thấp hơn MNDBT là 1,36m; Hồ Đăk Uy thấp hơn MNDBT là 2,26m; Hồ C19 thấp hơn MNDBT là 1,6m;...

Để chủ động đối phó tình hình hạn hán, thiếu nước có thể xảy ra, đảm bảo đủ nước phục vụ nhu cầu dùng nước cho sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp của Nhân dân, các tổ chức, cá nhân cần đề phòng và thực hiện các giải pháp chống hạn như sau:

Tổ chức nạo vét, phát dọn kênh mương, khơi thông cống rãnh, dòng chảy, khắc phục ngay những chỗ hư hỏng, rò rỉ để chống thất thoát nước; dùng các biện pháp giữ nước, tích nước như: Dùng bao tải đất, phai gỗ nâng cao ngưỡng tràn xả lũ để sử dụng dung tích phòng lũ các hồ chứa... nâng cao năng lực tích nước của đầu mối.

Triển khai thực hiện xây dựng, lắp đặt các hệ thống tưới tiên tiến, tiết kiệm nước cho cây trồng cạn (rau, hoa, quả, cây công nghiệp ...) đặc biệt là những vùng thường xuyên xảy ra hạn hán, thiếu nước.

Các địa phương, đơn vị, tổ chức tuyên truyền vận động Nhân dân hiểu rõ tầm quan trọng của việc sử dụng nước tiết kiệm; phổ biến các phương pháp tưới tiết kiệm, khoa học nhằm tiết kiệm nước; tuyên truyền vận động Nhân dân hiểu tác hại của việc phá rừng đầu nguồn, yừ đó có ý thức bảo vệ và trồng rừng đầu nguồn các công trình thủy lợi, nước sinh hoạt; dùng nước tiết kiệm, chuẩn bị các vật dụng như: Bồn chứa, thùng nhựa, can đựng nước... để dự trữ nước sinh hoạt.

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Cơ quan thường trực về phòng, chống thiên tai) chủ trì, phối hợp với Công ty TNHH Một thành viên Khai thác công trình thủy lợi Kon Tum và các cơ quan, đơn vị, địa phương liên quan chủ động có kế hoạch kiểm tra nguồn nước tại các hồ chứa thủy lợi (đặc biệt tại các hồ chứa thủy lợi thuộc các huyện: Đăk Hà, Đăk Tô, Ngọc Hồi, Sa Thầy và thành phố Kon Tum) và công tác phòng, chống hạn của các địa phương, đơn vị; tổng hợp và kịp thời báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh để xem xét, chỉ đạo khi có tình huống khô hạn diễn biến nghiêm trọng.

Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố chỉ đạo các thành viên Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai phối hợp với Ủy ban nhân dân cấp xã tăng cường kiểm tra công tác phòng, chống hạn tại các khu vực, công trình trọng điểm; phối hợp chặt chẽ với Công ty TNHH Một thành viên Khai thác công trình thủy lợi Kon Tum trong việc điều tiết nguồn nước phục vụ sản xuất theo đúng lịch trình, kế hoạch; kiểm tra, giám sát chặt chẽ việc điều tiết nguồn nước tưới của các đơn vị quản lý khai thác các công trình thủy lợi để đảm bảo nguồn nước phục vụ sản xuất mùa khô năm 2024…